TravelByPhoto.nl
Reisverslag Ladakh
DEEL 3
( kaart)
Als u bij het lezen een foto aanklikt dan wordt deze vergroot. De foto′s kunnen vervolgens achter elkaar als diashow bekeken worden. Als u een link, bij voorbeeld: Namasté; aanklikt dan wordt deze geopend. Wanneer verwezen wordt naar de kaart van bij voorbeeld Ladakh, dan kan deze opgeroepen worden door de link: kaart aan te klikken. De in het reisverslag opgenomen filmclips zijn HD opnamen. De clips worden geopend en kunnen bekeken worden in een apart venster dat vanzef opent als u op afbeelding met het pijltje klikt.
Jan heeft niet zo lekker geslapen. Hij had snachts een flinke bloedneus. 'S morgens ook weer. Ook de hoogte misschien? Die ochtend arriveert een groep gasten uit Nederland in het hotel. Ze gaan een trekking doen.
De Nederlandse reisleider heeft een saturatiemeter bij zich. Het is goed te zien op de meter wie nog maar net op hoogte is en dus nog niet geacclimatiseerd is. Waardes waar je in Nederlands mee wordt opgenomen in het ziekenhuis, zijn hier bij aankomst normaal.
We zijn gewend om in heel India met Namasté te groeten, hier is dat Jule/Jullay (uitgesproken als joo-lay).
We doen het heel rustig aan vandaag. Na het eten nog even op het balkon, maar dat is al heel gauw te heet.
In de loop van de morgen gaan we Leh in. Heel veel Tibetanen hier uiteraard, al lijken de Ladakhi voor ons ook erg op Tibetanen. Leuke winkeltjes hier. Veel mooie souvenirtjes. Slagers hebben hun vlees gewoon buiten hangen.
Schapenkoppen bij elkaar, met wat vliegen. We kopen wat armbandjes van een oude Tibetaanse vrouw die ook best op de foto wil. We kopen een doosje en nog wat prullaria.
We moeten ook geld halen bij de ATM. Er staat een hele rij van een man of 20. Er is maar 1 automaat, maar er blijken 2 rijen te zijn. De logica ontgaat ons wat. De rij van de vrouwen is korter, maar het is een enorm getouwtrek wie het eerst naar binnen gaat. Dan gaan er 2 mannen tegelijk naar binnen en zijn de vrouwen kwaad, daarna gaan er 3 vrouwen naar binnen en zijn de mannen kwaad. Heel vreemd dit!
Internet ligt er overal uit en onze telefoon heeft hier geen enkel bereik (vodafone). Dat hadden we nog nooit eerder in India, maar het schijnt dat Ladakh geen contract met onze provider heeft. Dus inderdaad al die tijd hier geen telefoon. Verstoken van informatie zijn we best wel een beetje benieuwd hoet het met iedereen is.
Smiddags zitten we nog even lekker in de schaduw op ons balkon. Prachtig uitzicht vanaf het balkon op het klooster van Leh op de top tegenover ons. Aan het eind van de middag gaan we Leh nog even in. Ingrid probeert ergens te bellen, maar nee, geen elektriciteit en dus ook geen telefoon verkeer.
We eten in ons hotel.
Thundup komt 's avonds en we bedenken dat we het leuk zouden vinden om de volgende dag met hem naar zijn huis te gaan en zijn familie te ontmoeten. Dat vindt hij ook een goed idee; hij ziet zijn familie niet veel in het toeristen seizoen. Hij woont 25 kilometer buiten Leh. 'S avonds in bed nog even op de kleine laptop foto's en film bekeken.
Om 9 uur vertrekken we met Thundup en nog een man naar het dorpje waar hij woont: Matho ( kaart)
Onderweg bezoeken we eerst nog het klooster van Matho. Het is een fraai oud klooster uit de 16 e eeuw dat op de berg ligt en uitkijkt op het dorp. In Ladakh realiseer je je nog meer hoe erg alles in Tibet is geweest en hoeveel er vernietigd is!
Verschrikkelijk voor alle mensen die alle ellende meegemaakt hebben en zo zonde dat er zoveel cultuur en oude kloosters en kunstschatten vernietigd zijn! Men praat daar veel over hier. De monniken zien er fraai uit, maar schoeisel, daar is geen aandacht voor; dat hoeft alleen maar lekker te zitten. Eén monnik loopt zelfs op crocks!!
Na het bezoek aan het klooster gaan we naar het huis van Thundup. Erg leuk! Er is één grote leefruimte annex keuken waar men de hele winter verblijft. Zij leven hier met 9 man!We worden onthaald op boterthee, chai enzwarte thee en lekkere koekjes. Later krijgen we zelfs nog momo en groenten met rijst. Erg smakelijk allemaal. Gastvrije mensen! Ze hebben 2 koeien en een kudde schapen. In de keuken/leefruimte is een groot, erg fraai fornuis. Daar kookt men op maar het is ook een kachel in de winter. Dan zijn ze ook aan het handwerken; sjaals maken en zo. Het ziet er gezellig uit, maar we kunnen ons ook voorstellen dat je elkaar een aantal maanden wel erg op de lip zit!
De kinderen hier hebben 3 maanden vakantie: december, januari en februari. Het is dan - 25 graden. Onmogelijk dus naar school te gaan, waar ook al geen verwarming is. Zomers hebben de kinderen geen vakantie. Thundup werkt in het voorjaar op het land en plant dan de gewassen. In de zomer is hij met toeristen op pad. Na de zomer eerst de oogst om vervolgens in de winter thuis te zijn. Als de vrouwen met wol bezig zijn zijn de mannen soms reparaties aan het huis aan het doen. Als mensen trouwen of overlijden of een kind krijgen komt bijna het hele dorp op bezoek. Dat is ongeveer 400 man. De vader van Thundup is schaapsherder. Hij gaat zomers met geiten en schapen de bergen in. De familie heeft voor de winter een hele voorraad aangelegd, maar in het vroege voorjaar is dat op en zo moeten de mensen van april tot de oogst wel groenten kopen.
Na het uitgebreide bezoek aan Mantho rijden we terug naar Leh. We gaan eerst naar de kamer en dan naar het plaatselijke klooster.
Vanmiddag is er een polowedstrijd. Polo is echt een enorm populaire "volkssport" in Ladakh. Wij zijn nog nooit naar een wedstrijd geweest. Wat een lol! Voor de wedstrijd komt mevrouw de minister komt in een hele dure auto het veld op gereden. Het is een stevige dame die aanzienlijk meer geïnteresseerd is in de koekjes en de nootjes dan in de sportwedstrijd.
De spelers stellen zich voor. Fanatieke kereltjes op kleine behendig paardje. Vlak na het begin van de wedstrijd is er meteen al grote hilariteit als de scheidsrechter met paardje en al ondersteboven op de grond duikelt!
Hoogwaardigheidsbekleders krijgen koekjes, cake, water en limonade.
De paarden galopperen en de spelers zijn bloedfanatiek. De scheidsrechter rijdt er een beetje schlemielig tussendoor en de keepers wisselen met een bloedvaart van speelhelft als er een goal gevallen is. Er wordt vaak mis geslagen maar er zit toch een systeem in.
Leuk om mee te maken,dat spektakel. De wedstrijd eindigt overigens in een gelijk spel, en iedereen krijgt door de minister een doos uitgereikt waarvan we geen idee hebben wat erin zit. Maar het zal vast geen alcohol zijn!
Na de wedstrijd lopen we nog wat rond in Leh. Er is zowaar internet! Leuk weer even van iedereen wat te horen. Bettie en John zijn ook weer thuis. Het centrum van Leh is maar klein en er zijn de nodige toeristen.
Daarom veel restaurantje om uit te kiezen. We kiezen voor een Italiaans restaurant en eten buiten onder de lichtje en bij een kaarsje.
We hebben hier 's avonds wel een vest nodig, maar het is hier dan ook wel 3500 meter hoog. We eten voor 310 roepies, dat is 4,5 euro ongeveer, voor 2x pasta, een liter water, en 2 thee. Op straat zwerven veel honden. Veel zijn er kreupel en ze voeren echte roedels. De honden worden gedoogd, maar niet verzorgd. Jammer dat er geen medische verzorging is voor de dieren.
De komende drie dagen touren we naar en in de Sham Area; een gebied ten noord westen van Leh ( kaart)
We worden om 8.00 uur met een 4wheel Toyota opgehaald bij ons hotel door Tsewang Thinles een jonge gids die later ook een uitstekend kok blijkt te zijn en Jigmet Namgiyial de chauffeur. We rijden van Leh naar Lamayuru Het is een geweldige tocht. Het landschap onderweg lijkt wel wat op het atlas gebergte van Marokko. De zelfde soort kleuren ook. We maken een stop op een plek waar we een prachtig uitzicht hebben op de Zangskar rivier die zich voegt bij de Indusrivier. De ene rivier helder, de ander troebel en vol slik. Fascinerend om die twee rivieren te zien samenstromen.
We bezoeken ook het beroemde Alchi klooster uit de elfde eeuw! in Alchi (3100m;).
Het is een erg fraai kloostercomplex dat beheerd wordt door monniken van het Likir klooster. Het klooster is gebouwd in opdracht van de leermeester Rinchen Zangpo en bevat de mooiste wandschilderingen en kleien beelden van Boeddha´s en Bodhisattvas in heel Ladakh. Helaas mogen we binnen geen foto's maken; ook niet zonder flits. Monniken zijn bezig boterfiguurtjes te maken omdat het bijna volle maan is. Veel verschillende Boeddha figuren en goden zijn erg fraai gedecoreerd. We doneren een geldoffer aan de God van de compassie. Deze god kan wel extra kracht en invloed gebruiken!
We rijden langs vele kloven, maar er wordt erg behoedzaam gereden en we hebben dan ook geen samengeknepen billen. We gaan door de Indus vallei en paseren de Magnetic Hill, een heuvel waarvan - ten onrechte - wordt beweerd dat die magnetische eigenschappen heeft, sterk genoeg om auto's de bergop te trekken en radars van vliegtuigen in de war te brengen.
Tussen de middag stoppen we bij een restaurant voor de lunch. Tot onze verbazing komt de maaltijd niet uit de keuken maar uit de achterbak van de auto. Wat blijkt de moeder van Thinles heeft gekookt voor ons en nu krijgen we op het terras van het restaurant onze eigen rijst en groenten, in allerlei bakjes voorgeschoteld. Geweldig, wat een verassing en wat heerlijk!
Na deze verrassings-lunch rijden over de prachtige weg verder naar het klooster van Lamanyuru ( kaart)
We stappen onderweg regelmatig uit, maar dat is helemaal geen punt. Thinles en Jigmet geven onze alle tijd en kletsen ondertussen gezellig samen. We krijgen nooit het idee dat ze het vervelend vinden om te stoppen. Het zijn erg prettige mensen om mee te reizen!
Lamanyuru (3470m) ligt schitterend op de bergen! Het is het oudste klooster van Ladakh, ook uit de elfde eeuw. We rijden er naar ons guesthouse; moonlight hotel, uniek gelegen met uitzicht op het klooster, eenvoudig maar prima.
In de middag rijden we naar de Fotula pas op (4100 meter). Schitterend mooi weer. Slingerende wegen, haarspeldbochten, fraai uitgedoste vrachtwagens, loslopende ezels en schapen.
Erg mooi!
Bovenop de berg stoppen we om te genieten van het uitzicht. Om ons heen bergen van zo´n 7000 meter. Heel veel wind en wapperende vlaggetjes. Daarna gaan we naar ons hotel om niet veel later weer op pad te gaan.
We lopen naar het klooster.
Betoverend mooi, erg oud ook. Monniken zijn aan het werk. Ze hebben veel lol met elkaar. De unieke Sengge Lhakhang, de nog oudere oorspronkelijke tempel in het dorp uit de tijd van de beroemde Boeddhistische leermeester Rinchen Zangpo met meditatie grotten bezoeken we ook.
We dollen met een aantal jonge monniken die net uit les komen. We geven ze een paar stuterballetjes. Die vliegen binnen de kortste keren over de binnenplaats met rennende, gillende en lachende monnikken die de balletjes proberen te vangen. Altijd een succes.
Later klopt hij dat het eten klaar is. Er is hier wel een restaurant maar buiten is een tafel voor ons twee gedekt.
Hoewel het wel wat fris is genieten we toch van een heerlijk maal wat weer door onze heren verzorgd is. Hoe attent en zorgzaam weer.
Heerlijke dag vandaag! We hebben zelfs nog een paar uurtjes electriciteit om een en ander weer op te laden. We hebben veel foto´s en film gemaakt. In bed houden we een kleine voorstelling op de laptop.
Rond 9 uur vertrek. Met pijn in het hart nemen we afscheid van deze unieke plek. Overdreven eigenlijk wat alles is hier mooi!. Eerst een stuk weg terug. Dan slaan we af en rijden verder tussen de bergen, met ook mooie kloven de Hanu Vallei in naar Dha ( kaart). Dha Hanu is een verzamelnaam voor een aantal dorpjes in het noordwesten van Ladakh waar een geïsoleerde gemeenschap van de zgn. Dards of Dokpa's leven, een unieke arische bevolkingsgroep, waarvan gezegd wordt dat ze zijn stammen uit de tijd van de veroveringen van Alexander de Grote.
Het gebied is pas sinds 1994 open voor toeristen. De bevolking heeft een unieke klederdracht met hoofdracht met bloemen en hangt een mengeling van de oorspronkelijke Bon religie en Boeddhisme aan.
We rijden langs de Indus rivier. Heftige stroming hier. Diverse monumentjes ook waar auto´s in de rivier verdwenen. In Ladakh hebben ze een klein jaar eerder hevige overstromingen gehad met vele doden. Daar is nog het nodige van te zien. Hier en daar zijn hele bruggen en stukken weg in de kolkende massa verdwenen.
Dha is alleen met de voet te bereiken. Het is nog een hele klim naar het dorp. Best even hijgen met het gebrek aan zuurstof.
Bovenin het dorpje zitten een aantal vrouwen en kleine kinderen te eten onder een grote boom. We maken een aantal foto´s, maar erg vriendelijk zijn ze hier niet.
We maken geen enkel contact.
We zouden in dit dorpje in iets simpels slapen maar er blijkt in dat huisje niemand te zijn dus gaan we verder zoeken. Onze gidsen vragen ergens wat aan iemand en die blijkt zelf ook woonruimte te hebben, Hij biedt aan in zijn huis te komen slapen. Zo geschiedt dus.
Het zijn aardige mensen en het is een goede kamer. ´S avonds zelfs weer even elektriciteit. ´S middags zitten we ergens lekker buiten. Beetje journallen en lezen. Uitzicht op de Indus rivier. Deze excursie had wat ons betreft ook in 2 dagen gekund want we waren al rond 1 uur klaar in Dha. Nou ja. Vandaag ook weer heerlijk ontbijt en avondmaal van onze mannen.
Toen de warme thee na de maaltijd kwam stond ineens de opa van het gezin bij ons met zijn gebedsmolen. Hij wil op de foto, en later komt een broer, die ernaast woont in een huis. Hij heeft de foto gezien en vindt het geweldig. We moeten mee naar zijn huis. Oud, nogal vies, maar heel authentiek. Ingrid moet bij hem komen zitten en hij wil met haar op de foto. Hij vindt het allemaal even mooi. We krijgen iets waarvan we denken dat het een vies soort chai is, maar het blijkt cham te zijn, een eigen gebrouwen bier. Erg zuur! Je moet er bovendien een hap hop bij nemen. Jan proest het uit! We hebben wel veel lol. De broer gaat zelf ook foto’s van ons maken, in hun kleren.
We laten ons het maar welgevallen want bezoek van buitenlanders; dat zullen ze niet vaak krijgen hier. Een hele belevenis. Hij blijft van alles aanbieden, o.a. walnoten van zijn eigen boom. Die moeten we met een soort pook van het fornuis stuk slaan.
Als we weer terug zijn op de kamer is onze gids helemaal bezorgd! Hij had geroken dat onze gastheer bier had gedronken, en hij was er niet gerust op. Hij is blij als we er weer zijn!
Weer een geweldig ontbijt. Thinles en Jigmet maken er echt werk van! Er is een grote ijzeren trunk met van alles. Deze keer bestaat het ontbijt uit pannenkoekjes met honing en ei. En black tea natuurlijk.
Dan gaan we naar Leh terug. We rijden van ongeveer 9 uur smorgens tot 3 uur smiddags.
Onderweg stoppen we nog een keer voor thee, en voor de lunch. Lekkere lunch ook weer; rijst, doperwten wortelen etc. Erg lekker gekruid.
Best een lange terugreis. Sommige stukken van de weg zijn erg mooi, anderen zijn een en al steen. Bovendien word je enorm door elkaar geschud. De uitzichten zijn weer geweldig. Beneden stroomt de Indus en verder alleen maar overal stenen en stof. De weidsheid is groots. Ook weer veel besneeuwde toppen en overal veel leger en legerwagens. We zijn dan ook dichtbij Pakistan en relatief dicht bij Afghanisatan en China. De buitenkant van Leh wordt naar ons idee wel erg gedomineerd door al die legerplaatsen. ‘S Avonds eten we weer bij de Italiaan in Leh. We zijn allebei best moe. Jan heeft last van tintelingen in zijn gezicht. Misschien de diamox die we slikken vanwege de werking van betere opname van zuurstof in het bloed. We besluiten meteen maar met de medicatie te stoppen. We hadden het op eigen initiatief bij de apotheek gekocht, waar we het heel makkelijk meekregen. Wat waren dit drie geweldige dagen. Wat hebben we veel gezien en wat was de zorg en het gezelschap van Thinles en Jigmet bijzonder goed en uniek.
